Mùa chim nhặt hạt

Những ngày này tôi thường thấy ba mẹ chờ nghe tin dự báo thời tiết, ra ngóng vào trông, mong trời xanh có nắng. Nếu như ánh nắng tháng Năm chói chang, gắt gỏng kia dợm những e dè, ngần ngại cho ai khi phải bước chân ra khỏi nơi râm mát, thì với người làm nông nó lại được mong chờ, đón đợi để xoa dịu những âu lo thấp thỏm khi vào mùa. Sau những buổi thăm đồng xem lúa, lựa ngày nắng khô giòn, lúa chín ruộm, ba mẹ tôi quyết định “xuống đồng”.

Buổi sớm tinh mơ, bóng tối vẫn còn bao phủ xóm làng. Tiếng gà thưa thớt gần xa gáy gọi mặt trời thức giấc. Đã thấy mẹ lụi cụi trong gian bếp hãm ấm nước chè xanh, nấu nồi cơm nếp, làm thêm bát muối vừng. Bếp lửa bập bùng vun mùi thơm ngào ngạt trên nồi cơm nếp, mùi của lạc vừng rang vàng giã nhỏ bùi bùi mà tôi hay gọi đó là thứ mùi ấm êm no đủ. Mẹ nói, ngày mùa công việc bộn bề nên ăn cơm nếp muối vừng, đơn giản vậy thôi nhưng đằm bụng, no lâu, ra đồng không sợ đói. Ba ăn vội nắm xôi nếp, uống ngụm nước chè xanh rồi dắt trâu kéo xe ba gác ra đồng trước, mẹ tất tả thu vén trong nhà rồi cắp nón chạy theo sau.

Khi bình minh lấp ló những tia sáng đầu tiên hằn lên lũy tre đầu làng, cỏ vẫn còn nặng trĩu hơi sương, cả cánh đồng lúa chín dậy mùi hương ngan ngát. Từng đàn chim sẻ, chim chiền chiện cứ bay lên rồi sà xuống những thửa ruộng như chơi đùa thăm thú, chim nhặt hạt, chim làm tổ, cánh đồng ríu rít tiếng chim. Những chiếc nón trắng nhấp nhô trên thửa ruộng ươm vàng; lưỡi liềm, lưỡi hái nhanh tay gọi mùa về. Chẽn lúa lúc lỉu hạt, nắm lúa chắc tay và cả những bó lúa nặng kĩu kịt trên vai người xốc vác, làm nặng tiếng bước chân thình thịch trên bờ ruộng. Tiếng cười đùa rôm rả, tiếng nói chuyện rì rầm, những thăm hỏi, động viên, kể lể dường như đến bây giờ mới có dịp sẻ chia. Thỉnh thoảng lại nghe ai đó ngân nga những câu hát, điệu hò khoan nhặt giữa nắng nôi bỏng rát. Tất cả làm nên bản hòa ca đặc biệt của mùa gặt. Vất vả nhưng rộn ràng, nhọc nhằn nhưng vẫn cười giòn hạnh phúc.

Những hạt lúa mẩy vàng là phần thưởng lớn lao, là kết quả của những tháng ngày ươm mầm, chăm sóc cùng những âu lo thấp thỏm. Mùa vàng về trên sân, ngoài ngõ thơm mùi rơm mới nồng nồng, ngan ngát. Trong bữa cơm trưa giữa ngày mùa, đã thấy ba mẹ nhẩm tính biết bao dự định cho gia đình, cho con cái. Chỗ lúa này đẹp để làm giống vụ sau, chỗ kia để dành lo đóng học phí cho mấy anh em, mua sắm cái này cái kia trong nhà…. Cuộc sống cứ thế xoay vần theo mùa vụ cùng biết bao nỗi lo toan và kế hoạch. Hạt lúa cũng vì thế mà mang gánh nặng cuộc sống gia đình. Được mùa, lúa về ruộm vàng xóm nhỏ, bên cạnh những giọt mồ hôi vất vả, nhọc nhằn vẫn thấy ánh lên nét cười hạnh phúc.

Mùa gặt bây giờ đã khác xưa, những chiếc máy gặt đập liên hợp thay thế cho sức người. Cánh đồng làng vào mùa gặt không còn đông đúc, nhộn nhịp như trước. Cũng ít thấy bóng dáng của những chú trâu cần mẫn, chẳng thấy những chiếc xe ba gác chất đầy lúa chậm rãi đi giữa đồng. Vậy nhưng cứ mỗi độ tháng Năm, khi thấy những đàn chim ríu ran gọi nhau về nhặt hạt, khi cánh đồng làng dậy một mùi hương ngan ngát, tôi lại bồi hồi nhớ về những mùa gặt năm nao…