Tấm gương tiêu biểu khuyến học, khuyến tài

Phát huy truyền thống gia đình

Ông Nguyễn Trà là con trưởng của cựu giáo chức Nguyễn Bá Doãn, là hậu duệ của cụ Nghè Đông Tác Nguyễn Văn Lý. Dòng tộc ông Trà đã hình thành làng Trung Tự, phường Đông Tác (nay là Phương Liên), đồng thời là một trong những dòng tộc định cư lâu đời ở kinh thành Thăng Long, đã sinh ra nhiều danh nhân văn hóa cho quê hương, đất nước. Bản thân ông Nguyễn Trà là người có công lớn biên soạn và cho xuất bản 8 tác phẩm có giá trị cho văn học lịch sử nước nhà, trong đó có tác phẩm “Quân Thần Luận” có một không hai của lịch sử trị nước do Cụ Tổ Phúc Thần Đại Vương Nguyễn Hy Quang biên soạn trình Chúa Trịnh.

Khi ông Trà 3 tuổi đã theo cha lên lớp học đọc, học viết khi cha dạy học ở nhiều nơi và là một học trò xuất sắc các cấp học. Trong suốt quá trình học tập, ông đã “nhảy cóc” nhiều lớp và đỗ vào các trường chuyên, đặc biệt là đỗ tú tài Trường Bưởi (Trường Chu Văn An bây giờ), đỗ tú tài toàn phần Ban toán rồi thi đỗ Đại học Sư phạm Toán - Lý khóa đầu tiên.

Chỉ sau một năm học, theo tiếng gọi của Đảng và Nhà nước, năm 1955, ông Nguyễn Trà là một trong những sinh viên đã tình nguyện làm giáo viên bổ sung cho các tỉnh, thành phố còn thiếu. Kinh qua nhiều năm dạy học tại các tỉnh, thành phố, như: Bắc Giang, Phú Thọ, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh..., sự nghiệp “trồng người” của ông đã “vươn” ra quốc tế với vai trò là chuyên gia giáo dục tại một số nước theo nhiệm vụ được phân công, đồng thời qua nhiều vị trí quản lý cấp trường, sở giáo dục, nhưng với ông Trà, tình yêu nghề luôn gắn sự trưởng thành của lớp lớp thế hệ học trò mà ông luôn dành hết tâm huyết dạy dỗ.

Nhận xét về ông Nguyễn Trà, Thường trực Hội Khuyến học phường Phương Liên Trương Ngọc Tràng chia sẻ: "Tôi và lớp thế hệ sau học tập, noi gương ông Trà tinh thần tận tâm, tận lực, tâm đắc với nghề nghiệp, luôn tìm tòi sáng tạo, cải tiến phương pháp dạy học phù hợp để học sinh dễ hiểu, tiếp thu nhanh, nhớ lâu. Phương pháp dạy học của ông Trà luôn gắn với việc thường xuyên sâu sát, quan tâm tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, hoàn cảnh gia đình của từng học sinh để động viên, khuyến khích, giúp đỡ, nhất là học sinh có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi bằng bạn bè. Tấm gương nhà giáo mẫu mực của ông Nguyễn Trà được lớp lớp thế hệ học trò ghi nhớ, kính yêu, được gia đình học sinh tin tưởng, kính trọng.

Vì lợi ích trăm năm “trồng người“

Năm 1992, Hội Khuyến học phường Phương Liên ra đời, ông Trà vừa là ủy viên, đồng thời thành lập lớp khuyến học hướng thiện để dạy học miễn phí cho những học sinh nghèo, hoàn cảnh khó khăn không có điều kiện đến trường và những cháu học sinh hư, cá biệt... Ông Trà dùng kinh nghiệm sư phạm và tình thương để cảm hóa, khuyên bảo, chăm sóc, thương yêu, cung cấp sách vở bút mực, đồ dùng học tập, rồi miệt mài ngày đêm dạy các cháu từng con chữ, lời văn.

Với phương pháp dạy khoa học độc đáo, một mình ông đã bồi dưỡng tất cả các môn học từ lớp 1 đến lớp 12 và cả kiến thức ngoại ngữ tiếng Anh, tiếng Pháp cho sinh viên đại học, thậm chí rất nhiều người ở mọi lứa tuổi trước khi đi xuất khẩu lao động hay học tập, công tác nước ngoài cũng đến nhờ ông dạy ngoại ngữ.

Chị Phạm Thúy Vân, ở phố Trần Khát Chân (quận Hai Bà Trưng) xúc động chia sẻ: "Ông Trà vừa là người thầy, đồng thời như người cha nâng đỡ tôi khi hoàn cảnh gia đình khó khăn tôi không thể theo học văn hóa. Nhờ được ông dạy ngoại ngữ, tôi đã từng sang Đức lao động và nay đã có cuộc sống ổn định".

Chị Lê Kim Cúc, nhà ở ngõ chợ Khâm Thiên (quận Đống Đa) cũng cảm động khi nói về ông Trà: "Gia đình tôi khó khăn, từ lớp 3 đã được thầy Trà kèm cặp các môn văn hóa. Xét thấy tôi có khả năng kinh doanh, thầy vừa dạy văn hóa, vừa hướng nghiệp cho, lớn lên tôi mở được nhà hàng kinh doanh, kinh tế khá giả, gia đình tôi giúp được hơn chục lao động có việc làm, thu nhập ổn định. Học tập thầy Trà, tôi luôn cố gắng làm gương trong cuộc sống cho nhân viên và con cháu noi theo".

Phó Chủ tịch UBND phường Phương Liên Nguyễn Thị Thanh Thúy cho biết, địa phương tự hào về ông Nguyễn Trà và tấm gương khuyến học, khuyến tài của ông luôn soi sáng cho thế hệ trẻ. Phong trào khuyến học của phường luôn phát triển, ngày càng có thêm nhiều tấm gương tỏa sáng nhờ noi theo dòng họ của ông Trà và sự giúp đỡ trực tiếp của ông. Với những đóng góp tích cực của ông,  năm 2022 ông được UBND thành phố Hà Nội tặng danh hiệu "Người tốt, việc tốt".