“Đã nghe rét mướt luồn trong gió”

Nắng và gió làm khô đất, lá cây nhanh vàng hơn. Sau tiết Bạch lộ, nắng nhạt dần, chỉ còn những cơn mưa đứt quãng. Bên này đang mưa mà nửa đồi bên kia trời vẫn nắng. Những ông già đã từng một thời lăn lộn trong chiến trường bảo, bây giờ ở ngoài Bắc cũng có kiểu thời tiết “Trường Sơn đông nắng tây mưa”. Có lẽ sự biến đổi khí hậu đã làm thời tiết thay đổi. Nhiều năm trước mưa dập mưa dùi, mấy ngày không thấy mặt trời, những mỏ nước theo mùa thi nhau đùn nước lên gây ngập lụt nhiều nơi. Mấy năm gần đây không còn những trận mưa thối trời thối đất nữa. Nắng mưa đan xen quện quýt để cây cối tươi tốt cho ra quả ngọt thơm cho con người.

Ngày nắng nóng, đêm đã bắt đầu lạnh. Những cái quạt chỉ còn được bật lên lúc trưa rồi tắt ngay khi mồ hôi vội vàng tan biến. Đêm phải tìm đến chăn mới ngủ ngon giấc. Bước chân ra khỏi cửa nhìn lên bầu trời đầy sao. Có những ngôi sao cách nơi ta đứng hàng mấy trăm ngàn năm ánh sáng, hằng đêm vẫn nhìn thấy trên nền trời bao la. Đứng ngoài sân lâu tóc ướt bởi sương sa, rặng tre già va vào nhau bởi gió vi vu. Nằm trên giường lắng tai nghe từng cơn gió thổi làm lá cây rụng xuống mặt đất, những cái lá khô bị gió cuốn đi rì rào. Nghe lá rơi mà nghĩ đến đời người so với kiếp lá cũng có khác gì nhau đâu. Tất cả rồi cũng rơi rụng hòa tan vào đất mẹ.

Gió làm cho độ ẩm trong không khí giảm xuống, người mẫn cảm với thời tiết chuyển mùa cảm thấy môi bắt đầu nứt nẻ, da khô. Rét mướt đã luồn trong gió len lỏi qua kẽ lá, tràn qua cánh đồng, mải miết vấn vít trên vòm lá, vặn vẹo những ngọn cây cao cong vút tựa cần câu. Bà tôi bảo mùa này sáng, tối khi mặt trời lên và lặn trông như một quả cầu lửa thì thể nào ban đêm cũng có sương rơi dày, có thể có cả sương muối. Sương muối bám trên những vụn rơm khô ngoài đồng. Năm nào mùa đông có nhiều sương muối thì sang năm ít có mưa đá xuất hiện. Kinh nghiệm tích lũy cả đời của người già đủ để đoán định thời tiết, “trông trời trông đất trông mây, trông mưa trông nắng trông ngày trông đêm” để làm công việc đúng thời vụ.

Mùa rét mướt về, cây rừng thay lá. Lá rụng đi cho cây dồn toàn sức để chống lại mùa đông khắc nghiệt. Bao loài cây chỉ còn trơ lại những cái cành khẳng khiu, chỉ cây Cáng Lò là cưỡng lại trời đất, ra lá non vào đúng mùa giá lạnh. Và cũng thật diệu kỳ, mùa rét mướt lại làm cho những cây cải xanh tươi, nở hoa vàng mê mải gọi những con ong cần mẫn đến lấy phấn hoa vào buổi sớm tinh sương, thuần khiết nhất. Nắng gió làm hàng dã quỳ bung nở, nắng gió làm đỏ những bông hoa trạng nguyên. Mùa này mưa gần như chấm dứt, nước ở những dòng sông, con suối cũng trở nên trong vắt, có thể nhìn thấy từng đàn cá tôm đi kiếm ăn.

Rét mướt làm cho vạn vật co ro, sáng đi trên đường phố thấy nhiều người khoác lên mình những cái áo đủ màu sắc. Tôi hòa tan vào biển người bao la. Bao nhiêu năm qua thi thoảng tôi vẫn mang theo cái khăn quàng của người xưa tặng. Vẫn sắc màu trinh nguyên của cái thời nông nổi nhưng có thể làm cho con người ta cảm giác ấm áp. Rét ở bên ngoài dù có lạnh thấu xương cũng không làm cho cây cối gãy đổ, khi con người mang trong mình trái tim ấm nóng sẽ chẳng ngại gì gió rét ngoài kia. Nâng niu, trân quý những gì đang có trong tay. Những hoài niệm đôi khi làm cho con người ta nhớ về tuổi trẻ đã qua đi theo tháng năm lầm lũi trôi về phương xa, mải miết không đợi ai bao giờ.