Liverpool: Điển hình về phát triển công nghiệp âm nhạc

Chuyên gia hàng đầu thế giới về tư vấn quản trị Peter Drucker đã nói: "Trong thế kỷ XXI, sự thành bại của mỗi quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào nền công nghiệp văn hóa". Nhận định này hoàn toàn có cơ sở khi xem xét con số thống kê của nhiều quốc gia. Tại Mỹ, ngành công nghiệp văn hóa được đánh giá tương đương 764 tỷ USD, đóng góp 4,2% GDP, cao hơn các lĩnh vực giao thông vận tải, nông nghiệp hoặc xây dựng. Tại Trung Quốc, ngành công nghiệp văn hóa cũng đóng góp 4,43% GDP. Còn tại Anh, theo báo cáo của Thượng viện, năm 2021, lĩnh vực văn hóa và sáng tạo đóng góp tới 5,9% GDP và cung cấp tới 2,1 triệu việc làm. Những năm gần đây, các thành phố tại Anh đang đẩy mạnh chính sách ưu tiên đối với văn hóa, nghệ thuật nhằm phục vụ phát triển kinh tế. Thực tế cho thấy, ngoài phim ảnh, thủ công mỹ nghệ, ẩm thực..., âm nhạc là lĩnh vực mang lại lợi nhuận không nhỏ cho ngân sách địa phương, đặc biệt như Liverpool.

Từ nhiều năm nay, âm nhạc vẫn được coi là "mạch máu" của Liverpool, là yếu tố tạo nên sự khác biệt và khiến thành phố này trở nên đặc biệt. Chính vì thế đã có khẩu hiệu: “Liverpool là âm nhạc, âm nhạc là Liverpool”. Vào năm 2015, Liverpool đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Thành phố sáng tạo trong lĩnh vực âm nhạc. Mặc dù gia nhập mạng lưới được UNESCO thành lập sẽ giúp Liverpool được biết đến nhiều hơn trên thế giới, song, với người dân ở đây, danh hiệu này chỉ đơn thuần một lần nữa khẳng định những gì mà thành phố vốn có.

Trước hết, có thể kể đến Liverpool là quê hương của ban nhạc The Beatles huyền thoại. Tầm ảnh hưởng của John Lennon, Paul McCartney, George Harrison và Ringo Starr đã trở thành bệ đỡ cho ngành du lịch thành phố cảng vùng Merceyside khi các chương trình liên quan ngay tại thành phố quê hương của bộ tứ danh ca luôn trong tình trạng "cháy vé". Ước tính, mỗi năm hơn 1 triệu trong số hàng triệu lượt du khách đổ về Liverpool vì sức hút của The Beatles. Nhiều điều về bộ tứ huyền thoại có thể tìm thấy ở bảo tàng The Beatles History. Từ căn phòng tái hiện câu lạc bộ Cavern, địa điểm đầu tiên The Beatles chơi nhạc, đến chiếc đĩa than có bản thu ca khúc “Hello little girl” từng giúp nhóm nhạc được thế giới biết đến. Người hâm mộ có khi chỉ đơn giản tới nghe chương trình biểu diễn ca nhạc được tổ chức hằng ngày tại câu lạc bộ Cavern hoặc chụp ảnh lưu niệm với bức tượng của ban nhạc ở quảng trường trung tâm.

Không chỉ có The Beatles, Liverpool còn có Dàn nhạc giao hưởng Hoàng gia Liverpool (RLPO) nổi tiếng quốc tế. Đây là dàn nhạc chuyên nghiệp lâu đời nhất của xứ sở Sương mù. Phòng hòa nhạc của RLPO được xây dựng năm 1939 và được công nhận là một di sản quốc gia. Trung bình mỗi năm, tại đây diễn ra hơn 250 sự kiện âm nhạc lớn, thu hút đông đảo khách tham dự. Có thể thấy được niềm tự hào của người dân liên quan tới lịch sử phát triển âm nhạc trên trang web của chính quyền giới thiệu về thành phố: “Chúng tôi có Africa Oyé (lễ hội âm nhạc châu Phi lớn nhất châu Âu), Liên hoan Ailen Liverpool phản ánh mối quan hệ bền chặt của chúng tôi với người Ireland, Liên hoan nghệ thuật Arab, Chương trình Thành phố Âm thanh, Liên hoan Âm nhạc quốc tế Liverpool (LIMF)... Chỉ cần nhìn vào số lượng và chất lượng các lễ hội âm nhạc mà chúng tôi tổ chức hằng năm, có thể thấy được vị thế quốc tế và lịch sử phong phú của thành phố cảng Liverpool. Đó là một thành phố có nền âm nhạc phát triển rực rỡ và không ít tài năng được phát hiện qua thời gian”.

Sau khi được UNESCO trao tặng danh hiệu Thành phố sáng tạo trong lĩnh vực âm nhạc, Hội đồng Liverpool mời các chuyên gia đình đám trong lĩnh vực này giúp định hình chiến lược cho ngành công nghiệp âm nhạc. Các thống kê được đưa ra để phân tích cho thấy, âm nhạc giữ một vai trò vô cùng quan trọng đối với thành phố này khi tạo ra doanh thu hơn 100 triệu bảng mỗi năm (khoảng 134 triệu USD) và hỗ trợ 2.360 việc làm thông qua việc tổ chức các sự kiện nhạc sống, dịch vụ sản xuất, phòng thu và xuất bản âm nhạc. Hiện có khoảng 341 địa điểm âm nhạc trên khắp thành phố, thu hút khoảng 937.000 khán giả tới nghe nhạc mỗi năm.

Nguyên Thị trưởng Liverpool Joe Anderson (2012 - 2021) từng khẳng định: “Bề dày lịch sử âm nhạc của Liverpool là không thể phủ nhận, là yếu tố thu hút hàng triệu du khách đến thành phố hằng năm. Chúng tôi muốn khai thác tối đa danh hiệu Thành phố Âm nhạc để ngày càng có nhiều người hiểu được chính xác về bức tranh âm nhạc sôi động của thành phố cũng như tiềm năng phát triển trong lĩnh vực này. Những báo cáo chi tiết về thực trạng đã giúp các chuyên gia định hình và xây dựng một chiến lược toàn diện, bao gồm các khoản đầu tư và nâng cao tất cả các dự án liên quan tới âm nhạc của thành phố”.

Dựa trên những phân tích về lợi thế và số liệu thực tế, các chuyên gia đưa ra nhiều khuyến nghị đáng giá. Đơn cử như để khai thác sâu hơn di sản mà The Beatles để lại, Liverpool đã thành lập Nhóm di sản Beatles nhằm thúc đẩy trao đổi thông tin, thiết lập quan hệ đối tác giữa trường đại học, hội đồng thành phố, các tổ chức văn hóa và ngành du lịch. Nhiều sáng kiến đã được nhóm này đưa ra với mục đích làm phong phú hơn các sự kiện “ăn theo” ban nhạc The Beatles như tổ chức các buổi diễn thuyết về cuộc đời, sự nghiệp của các thành viên, ý nghĩa của ca khúc hay “bật mí” thông tin mới về ban nhạc. Giá trị kinh tế Liverpool có được từ các hoạt động dịch vụ liên quan đến The Beatles được cho là có thể tăng trung bình 15% mỗi năm. Tuy nhiên, bản thân những người quan tâm đến việc bảo tồn và quảng bá di sản của The Beatles cũng cho rằng, đây không chỉ là câu chuyện về kinh tế mà còn là mong muốn mang lại cho người hâm mộ cái nhìn sống động, gần gũi nhất về bộ tứ huyền thoại, về mối liên hệ giữa họ với thành phố nơi họ sinh ra, đã chơi những bản nhạc đầu tiên và cũng là nơi nuôi dưỡng, đặt dấu ấn hình thành một phong cách, một sự nghiệp âm nhạc bất hủ về sau.

Đào tạo tài năng âm nhạc cũng là lĩnh vực mà Liverpool có thể đẩy mạnh hơn nữa để mang lại nguồn thu cho thành phố. Với những thành tựu đã có trong lĩnh vực này, Liverpool được nhận định là một lựa chọn phù hợp cho những ai muốn theo đuổi con đường âm nhạc. Ngoài 3 trường đại học, Viện Nghệ thuật Biểu diễn Liverpool (LIPA) cung cấp rất nhiều lựa chọn, Học viện LIMF cũng là nơi cung cấp bệ phóng vào ngành công nghiệp âm nhạc cho các tài năng trẻ địa phương. Những ban nhạc, câu lạc bộ có tên tuổi như Adlib, Cream, Modern Sky hay doanh nghiệp âm nhạc kỹ thuật số như Sentric Music đều được “ươm mầm” từ những cơ sở đào tạo nói trên.

Nhìn chung, những gì mà Liverpool đang làm không chỉ khiến nhịp đập âm nhạc của thành phố ngày càng mạnh mẽ mà còn hướng tới sự phát triển bền vững của một lĩnh vực thuộc công nghiệp văn hóa.