Thiết kế nhà vệ sinh ở Tokyo: Biến điều không thể thành có thể

Không phải tới khi đăng cai Thế vận hội Tokyo 2020 thì vấn đề nhà vệ sinh công cộng mới được thành phố quan tâm, mà tiêu chí nhà vệ sinh sạch sẽ, hiện đại và an toàn đã phổ biến từ lâu ở xứ Phù Tang.

Đến Tokyo, bạn thường xuyên bắt gặp những nhà vệ sinh theo kiểu tích hợp hai trong một: Nước sau khi rửa tay sẽ lọt xuống bên dưới và được sử dụng cho lần xả bồn cầu tiếp theo. Không gian này thường có một nút phát tiếng ồn hay âm thanh nước để bạn có thể đi vệ sinh một cách tế nhị và thoải mái nhất. 

Hiện nay, nhà vệ sinh ở Tokyo cũng đã bước vào thời đại Internet. Ngoài cửa ra vào của nhà vệ sinh có màn hình LCD với trạng thái hiển thị hình khối. Trên những cánh cửa phòng vệ sinh đơn có gắn các thiết bị cảm biến để nhận biết việc mở, đóng cửa, có người đang ở trong hay không. Ngoài ra, còn có ứng dụng đặc biệt để biết tình trạng sử dụng của nhà vệ sinh thông qua một chiếc điện thoại thông minh.

Mới đây, thành phố vừa đầu tư hệ thống nhà vệ sinh công cộng với vách kính trong suốt tại 7 địa điểm ở Shibuya - khu thương mại sầm uất nhất Tokyo.

Vào ban đêm, những nhà vệ sinh này giống như những chiếc đèn lồng giúp thắp sáng không gian công viên bằng những màu sắc rực rỡ như cam, xanh hoặc vàng.

Từ lâu, người Nhật có hai mối lo ngại chính với nhà vệ sinh công cộng, đặc biệt là trong công viên, đó là bên trong thường không được sạch sẽ và sợ có kẻ xấu đang rình rập bên trong. Bởi vậy, nhà vệ sinh công cộng đặc biệt này được thiết kế thông minh với khả năng nhận diện hoạt động của con người. Cụ thể, khi không có người sử dụng, mặt kính của nó hoàn toàn trong suốt. Nhưng khi có ai đó bước vào, cảm biến bên trong sẽ phát hiện ra và lập tức các lớp kính sử dụng công nghệ cao sẽ tự động mờ đục để tạo sự riêng tư. Thiết kế này giúp người dùng có thể kiểm tra mức độ an toàn và vệ sinh trước khi bước vào.

Hệ thống này do kiến trúc sư Shigeru Ban, người từng đoạt giải thưởng kiến trúc Pritzker năm 2014 thiết kế và là một trong nhiều ý tưởng nằm trong Dự án cải thiện nhà vệ sinh công cộng ở Tokyo.

Dự án cải tạo 17 nhà vệ sinh công cộng tại Tokyo đến mùa hè năm 2021 với mục tiêu hướng tới là tạo ra những mẫu nhà vệ sinh công cộng sử dụng những tiện ích tiên tiến nhất để người dân (bất kể tuổi tác, giới tính, khuyết tật…) có thể sử dụng dễ dàng. Thiết kế này còn đề cao sự bình đẳng khi có một mẫu số chung cho diện tích, chiều cao và nội thất bên trong, không phân biệt giới tính, tuổi tác cũng như địa vị xã hội. Nhiều người dân Tokyo cho biết họ đánh giá cao dự án này và cảm thấy an toàn hơn khi để con mình tự sử dụng nhà vệ sinh trong khi đợi chúng ở bên ngoài.