Đình Phương Liệt

Thủy Hương| 17/12/2022 14:28

(HNMCT) - Tọa lạc tại địa chỉ 38 phố Phương Liệt (phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội), đình Phương Liệt (hay đình Giáp Cửu, đình Vọng) là nơi thờ thần Cao Sơn Đại vương và Thành hoàng làng Tích Lịch Hỏa Quang (Hỏa Quang tôn thần).

Tương truyền, Cao Sơn Đại vương (tức Nguyễn Hiền) và em ruột Nguyễn Sùng (thần Quý Minh) đều là em họ của đức Tản Viên Sơn thánh - một trong “tứ bất tử” linh thiêng trong tín ngưỡng của người Việt. Cao Sơn Đại vương là vị thần có công giúp dân chống lại kẻ thù xâm lược và khắc chế thiên tai. Còn thần Tích Lịch Hỏa Quang có tài hô mưa gọi gió nên được vua Hùng phong là Tích Lịch Thần vương và giao sứ mệnh trấn áp yêu ma chuyên quấy nhiễu dân lành.

Đình Phương Liệt quay về hướng Nam. Xưa kia, trước cửa đình có giếng lớn và ao tụ thủy nhưng nay không còn nữa. Khuôn viên đình hiện gồm các hạng mục như nghi môn trụ biểu, tả mạc, đại đình, sân, vườn cùng các công trình phụ trợ.

Nghi môn được xây dựng đơn giản với 2 trụ biểu tạo lối đi vào đình. Tòa đại đình nằm ở cuối sân, được xây theo kiểu tường hồi bít đốc năm gian, hai mái chảy lợp ngói ri; cửa gỗ kiểu ván bức bàn. Những kiến trúc gỗ bên trong có kết cấu kiểu “thượng giá chiêng chồng rường, hạ kẻ bảy”. Các mảng cốn, kẻ chạm khắc đơn giản các đề tài tứ linh và hoa văn lá lật. Cửa võng được sơn son thếp vàng lộng lẫy. Gian giữa đại đình là nơi bài trí nhang án và bài vị của Thành hoàng làng. Tiền đường kết nối với hậu cung theo hình chữ “đinh”. Xung quanh là một đài liệt sĩ, hệ thống sân, vườn và khu phụ. Trong đình Phương Liệt hiện còn lưu giữ nhiều cổ vật như đỉnh đồng, cây nến, bát hương. 

Đình Phương Liệt còn là một di tích cách mạng - kháng chiến tiêu biểu của thành phố Hà Nội. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, vào khoảng cuối năm 1944, đình Phương Liệt là trạm liên lạc, nơi nhận tài liệu tuyên truyền của Mặt trận Việt Minh. Sau ngày Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945), đình trở thành cơ sở bí mật chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám. Từ năm 1947 - 1954, đình và chùa Phương Liệt là nơi cất giấu vũ khí, tài liệu của các chiến sĩ biệt động thành Hà Nội. 

Năm 1993, đình Phương Liệt đã được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Năm 2010, nhân dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, đình được UBND thành phố Hà Nội gắn biển Di tích cách mạng - kháng chiến.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Đình Phương Liệt