Hà Nội yêu dấu

Thành phố nằm bên bờ sông Hồng, trước đây có một số con sông khác cũng chảy qua thành phố này nhưng theo thời gian chúng đã thay đổi dòng chảy. Có lẽ xưa kia, những hồ lớn nhỏ làm cho Hà Nội trở thành một thành phố nổi tiếng đã bắt nguồn từ những con sông này. Nổi tiếng nhất là hồ Hoàn Kiếm, ở vị trí trung tâm của thành phố, theo truyền thuyết là nơi cư trú linh thiêng của Rùa thần gắn với truyền thống chống ngoại xâm của người Việt Nam. Truyền thuyết này khơi gợi sự tò mò của mọi du khách, thôi thúc họ đi qua cây cầu Thê Húc sơn son thếp vàng để sang một đảo nhỏ có đền Ngọc Sơn xem tiêu bản rùa.

Hà Nội làm xao xuyến trái tim tôi ngay từ giây phút đầu tiên! Mọi người thường nhầm tôi là người Việt, và hành xử như thể tôi là người bản địa. Mỗi khi tôi đi chợ ở các quầy hàng trên phố, những người phụ nữ nhìn tôi và nói với tôi như thể tôi là một trong số họ.

Tôi thường mua rau củ, hoa quả, và khi thấy tôi mang quá nhiều túi lỉnh kỉnh, họ lập tức đề nghị xách hộ. Một hôm, khi tôi định trả tiền bằng một tờ mệnh giá lớn, người bán hàng không có đủ tiền lẻ để trả lại cho tôi, một trong những khách hàng đang mua hàng ở đó đã đề nghị trả cho tôi số tiền, và tôi ngạc nhiên quá bởi tôi không hề quen với thiện ý này. Người phụ nữ đó chưa từng gặp tôi bao giờ, không biết tôi là ai, nhưng bà ấy đề nghị trả tiền hộ tôi! Chỉ là số tiền nhỏ, nhưng điều làm tôi trân trọng là sự tốt bụng, tử tế đối với một người lạ và đây cũng là một trong những đức tính của người Việt Nam: Thân thiện và tốt bụng!

Một lần, tôi “bắt” taxi lúc 8h tối đến nhà bạn ăn tối (một người Bồ Đào Nha và một người Bỉ). Tôi chưa từng đến nhà họ lần nào. Họ sống trong một con phố hẹp mà xe taxi không thể vào được. Khi xe dừng, tôi trả tiền và người lái xe chỉ cho tôi con phố cần tìm. Một nơi hoàn toàn vắng vẻ! Mặc dù hơi sợ nhưng tôi phải cố tìm số nhà trên cửa thôi. Bất thình lình, tôi nghe thấy tiếng bước chân ngay đằng sau mình và tôi rất sợ hãi. Tôi nhìn quanh và thật ngạc nhiên khi nhận ra người lái taxi. Khi nhận thấy chả có bóng người nào trên phố, cậu đã đỗ xe và quay lại dẫn tôi đi tìm nhà người bạn. Tôi không thể tin được! Thật là một hảo ý!

Khi tôi đến sống ở Hà Nội, chồng tôi cũng đi cùng tôi. Anh đã nghỉ hưu nên có vô vàn thời gian rảnh rỗi. Hằng ngày, chồng tôi thường mang máy tính bảng ra quán cà phê Highlands, nơi có món expresso ngon tuyệt và một vài đồ uống pha trộn từ cà phê, hoa quả và kem. Quán cà phê này luôn đông đúc với những khách hàng trẻ tuổi và những cô gái có vẻ đẹp hút hồn! Thỉnh thoảng chồng tôi mang theo máy ảnh để chụp những khoảnh khắc thường nhật của người Hà Nội. Một lần, trong lúc đang đi bộ, anh ấy dừng lại để đợi tín hiệu sang đường thì một cô gái trẻ bám lấy cánh tay anh, đưa anh qua đường vì cô ấy nghĩ là trông anh có vẻ đang sợ hãi. Chồng tôi ngạc nhiên, chỉ nhìn cô gái mà không biết nên nói gì! Lại một hành động đẹp nữa!

Cuối tuần chúng tôi thường đi dạo xung quanh để làm quen với thành phố. Một lần, chúng tôi đi ngang qua một nhóm học sinh đang chuẩn bị tập một bài vũ đạo để biểu diễn ở trường. Các em bắt chuyện với chúng tôi và nói rằng các em đang chuẩn bị tổng duyệt và mời chúng tôi cùng tham gia khiêu vũ. Tôi ngạc nhiên cực độ với lời mời bất ngờ và đầy thách thức này! Một “thanh niên”, ở lứa tuổi 70, giữa một nhóm trẻ, khiêu vũ theo điệu nhạc thời thượng và chồng tôi thì cười không ngớt trong khi theo dõi màn biểu diễn đáng nhớ ấy! Chỉ có thể là ở Hà Nội thôi!

Bên bờ hồ Hoàn Kiếm có nhiều nhóm học sinh đến gặp gỡ khách du lịch và lịch sự đề nghị được nói chuyện để các em có thể thực hành tiếng Anh. Tất nhiên là hầu hết du khách phản ứng tích cực, bởi vì thật hiển minh làm sao, ý chí và nhiệt tâm học hỏi của các em! Và một lần nữa chúng tôi ngạc nhiên khi nhận ra những thiếu niên đã được nuôi dưỡng bởi cha mẹ, ông bà là những người đã nếm trải đau thương của chiến tranh, lại có một tâm thế rộng mở và ý chí mạnh mẽ kết nối với những người ngoại quốc, cho dù là người Mỹ, người Pháp, người Nhật hay Hàn Quốc. 

Ở Bờ Hồ, từ tối thứ sáu đến tối chủ nhật, người ta chặn hai đầu đường và các dãy phố trở thành các điểm giải trí với rất nhiều hoạt động dành cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi. Có ô tô, mô tô điều khiển từ xa dành cho các bé, có những lớp dạy khiêu vũ và các bài tập “vận động” cho những “thanh niên” lứa tuổi 60, 70 và 80; cũng có những màn biểu diễn của các nhóm nhảy (lứa tuổi từ trẻ nhỏ đến người già) ăn mặc rất diện, nhiều người ăn vận và biểu diễn như những tay chuyên nghiệp, và có cả nhạc cho tất cả mọi người. Cũng có những người như tôi và chồng tôi, chớp lấy cơ hội để “ngụp lặn” trong không khí lễ hội này, dạo bộ một vòng rồi ngồi ở bậc thềm một tòa nhà quanh hồ, uống cốc bia Hà Nội hay bia Sài Gòn, hoặc chỉ là một ly soda.

Khi tôi có bạn bè hoặc họ hàng sang thăm, có những cuộc tham quan những điểm đến "bắt buộc": Bảo tàng Hồ Chí Minh, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Bảo tàng Cách mạng và Bảo tàng Dân tộc học. Còn về ẩm thực, nhất định không thể bỏ sót quán ăn Ngon để thưởng thức các món ăn đặc sản. Một điều cần thiết nữa là phải đến Tạ Hiện vào buổi tối cuối tuần và thưởng thức khu đặc sản đường phố lớn và phong phú nhất Hà Nội này. Không khí thật sôi động: Những dãy ghế và bàn nhựa ở khắp nơi với hàng nghìn người, nhạc xập xình, rất nhiều đồ ăn vặt và đồ uống hoa quả các vị, và thật nhiều bia. Sẽ thật đáng tiếc khi bỏ lỡ một chuyến lang thang ở đây, nếu trời không mưa. Bạn phải dừng lại, ngồi xuống bên một trong những chiếc bàn ấy để uống, và bạn phải thử món nem rán hoặc mực khô, hay chỉ một vài lát khoai lang chiên. Đơn giản là ngon!

Bỏ lỡ những nơi như thế, bỏ qua cơ hội được “đằm mình” trong cuộc sống hằng ngày của con người nơi đây, bỏ lỡ nhịp điệu của thành phố thì có thể xem như là bạn chưa đến Hà Nội.

Pascoela Barreto Dos Santos
(Đại sứ Đông Timo tại Việt Nam - giải Ba)
Ảnh: Nguyễn Thanh Hà - Cao Anh Tuấn