Đặc sắc điệu múa rồng làng Triều Khúc

Trong những câu chuyện mà người làng Triều Khúc nói về điệu múa rồng bao giờ cũng nhắc đến cụ Nguyễn Huy Dễ. Cụ là một trong những người góp phần gìn giữ và hồi sinh điệu múa rồng, nhưng hơn tất cả, chính cụ là người truyền ngọn lửa đam mê về múa rồng cho các thế hệ tiếp nối. Bao năm nay, múa rồng không hề bị mai một dù cụ mất đã 3 năm. Con trai cụ, anh Nguyễn Huy Chiến là người kế nghiệp, hiện là đội trưởng đội múa rồng của làng.

Anh Chiến tâm sự, sinh thời cha anh luôn đau đáu với niềm yêu di sản. Ngoài lúc lo việc mưu sinh, cụ cất công vận động người làng tham gia học múa để tiếp nối phong trào, dành dụm kinh phí sắm sửa trang phục, chế tác đạo cụ. Nhiều học trò cảm phục trước tình cảm và trách nhiệm của cụ dành cho di sản quê hương đã ngày một thêm yêu thích, trân trọng vốn quý cha ông để lại. 

Vừa lật giở cuốn album ghi lại những hình ảnh huy hoàng của đội múa rồng, anh Chiến vừa giảng giải những cái hay, cái đẹp của điệu múa. “Rồng là vật đứng đầu trong tứ linh, vì thế múa rồng phải thể hiện sao cho hoành tráng, hướng thiện. Múa rồng, ngoài sự đam mê, yêu nghề, phải giữ cho được tinh thần sảng khoái, tin tưởng vào oai linh của rồng thiêng, có như vậy múa mới hết mình, nhiều lúc thăng hoa như nhập đồng, lột tả được hết cái oai linh của con vật, múa đến bao nhiêu cũng không thấy mệt”, anh Chiến cho biết. 

Theo anh Chiến, bí quyết của múa rồng là sự đồng đều, tính tập thể và nhịp nhàng. Người tham gia múa rồng phải có sức khỏe tốt, nhất là người điều khiển đầu rồng và đuôi rồng, vì đầu rồng, đuôi rồng cồng kềnh, to, nặng và người múa phải phối hợp khi lượn sóng, lúc lộn, chui qua nhau, lúc bay, lúc lượn… Đặc biệt, múa rồng đòi hỏi người múa luyện tập rất công phu mới có thể phối hợp nhịp nhàng khi rồng uốn lượn, rồng phóng tới, rồng đảo lại phô diễn thần oai. Để điệu múa đẹp, hấp dẫn, người múa thể hiện nhiều động tác uyển chuyển, linh hoạt, biểu lộ nhiều cung bậc cảm xúc, hòa quyện trong tiếng trống giục giã, sôi động.

Có rất nhiều kiểu múa: Rồng chào, rồng ngủ (rồng ấp trứng), rồng lượn, rồng xếp hình (số 2, số 0, ngôi sao, thuyền rồng), rồng bay, rồng chầu, rồng uốn khúc... Bài múa đặc trưng của làng Triều Khúc là rồng cuộn, đuôi bắt đầu thắt lại, luồn qua bụng rồi căng mình, vài lần như vậy rồi mở ra, rồng cuộn xoáy trôn ốc quấn quanh lực sĩ cầm ngọc. Cùng với âm thanh dồn dập, tưng bừng, đầy khí thế, tiết tấu sinh động, linh hoạt của dàn trống cái, điệu múa rồng gây hấp dẫn, cuốn hút người xem đến kỳ lạ.

Trang phục của người tham gia múa rồng là sự đồng đều cả màu sắc hình khối. Riêng chàng dũng sĩ với quả ngọc và gậy thần đi trước có trang phục khác màu cho rực rỡ, thể hiện sự khỏe mạnh của một võ tướng. Rồng của làng Triều Khúc thường có 9 khúc (dài khoảng 12m) được làm bằng tre, xương rồng được làm bằng mây, mình rồng được phủ bằng vải lụa màu, đầu rồng làm bằng giấy bồi. Rồng làm ra phải hội đủ các tiêu chuẩn: Bền chắc và toát ra được cái khí chất của linh vật… Hiện tại, đội múa rồng của làng Triều Khúc có khoảng 45 người, chủ yếu là thanh niên trong làng.

Để chuẩn bị cho lễ hội năm 2020, anh Chiến đã lên chương trình tập luyện từ nhiều tháng trước. Nhìn anh ngồi tỉ mẩn sửa sang lại từng chiếc đầu rồng để chúng luôn đẹp, mới hiểu vì sao gia đình anh gắn bó với điệu múa này lâu đến thế. Con trai anh mới học lớp 8 cũng đã theo các bậc cha chú học múa rồng, gìn giữ gia bảo quê hương.

Là làng bách nghệ, luôn bận rộn với sản xuất kinh doanh, nhưng người làng Triều Khúc vẫn bảo lưu, gìn giữ được tình yêu, niềm tự hào với các điệu múa dân tộc trong lễ hội ngày xuân là một điều vô cùng đáng quý. "Ở những lễ hội truyền thống và những sự kiện lớn của thành phố, sự góp mặt của đội rồng làng Triều Khúc không chỉ tạo không khí cho lễ hội thêm vui tươi, gửi gắm ước mong cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, mà còn bao hàm cả nội dung giáo dục tinh thần thượng võ và truyền thống uống nước nhớ nguồn", anh Nguyễn Huy Chiến chia sẻ.