Cải cách nhà ở tại Bắc Kinh

Nơi có giá nhà đắt đỏ nhất Trung Quốc

Bắc Kinh là thị trường có giá nhà đất đắt đỏ nhất Trung Quốc đại lục với mức giá trung bình 5.820 USD/m². 

Cuối năm ngoái, một “ngôi nhà” chỉ vỏn vẹn 5,6m² nằm ở quận Tây Thành, cách Thiên An Môn và Tử Cấm Thành khoảng 10 phút chạy xe đã được bán với giá kỷ lục lên đến 1,28 triệu nhân dân tệ (182.400 USD). Như vậy, giá mỗi mét vuông lên tới 32.571 USD.

Tháng 4-2020, chị Zhao Xue, một giáo viên đã mua căn hộ rộng 60m² ở quận Thạch Cảnh Sơn (Bắc Kinh) với giá 3 triệu nhân dân tệ, trả trước một nửa và hằng tháng chị Zhao phải trả khoảng 9.000 nhân dân tệ theo hợp đồng trả góp 20 năm. “Giá nhà hiện thấp hơn vài nghìn nhân dân tệ so với năm ngoái do đại dịch Covid-19”, chị Zhao cho hay.

Tại một cuộc triển lãm giới thiệu dự án căn hộ tại khu phố Tửu Tiên Kiều (quận Triều Dương, Bắc Kinh) tháng 7-2020, dù giá của một căn hộ trong dự án rơi vào khoảng 98.000 nhân dân tệ/m² (tương đương 14.000 USD/m²) nhưng sản phẩm vẫn thu hút người mua. Theo một nhân viên bán hàng, "50/400 căn hộ chào bán đã có chủ chỉ trong tháng 6".

Hiện nay, Bắc Kinh đã phát triển tới 6 vành đai. Vành đai 1 (trung tâm) chủ yếu tập trung các cơ quan trung ương, văn phòng công ty, chung cư. Vành đai này khá tĩnh lặng. Sự ồn ào, huyên náo chỉ tập trung ở vành đai 2 hoặc 3, nơi được nhà nước quy hoạch là khu vui chơi giải trí của thành phố. Giá chung cư ở vành đai 1,2 đắt gấp 4-5 lần giá chung cư ở vành đai 4,5. Cũng có nhiều gia đình ở Bắc Kinh ra vành đai 6 sắm biệt thự và hằng ngày lái xe vào trung tâm làm việc.

Ông Li Keqiang, một cư dân ở Bắc Kinh cho biết: “Trước đây bố vợ tôi lái xe cho văn phòng chính phủ cũng được cấp đất ở Vương Phủ Tỉnh (vành đai 2). Ngày nay nằm mơ cũng không thấy. Các cô gái Bắc Kinh bây giờ lấy chồng, tiêu chí đầu tiên là có nhà riêng”.

Nỗ lực cải cách nhà ở

Nhìn lại quá trình đô thị hóa ở Bắc Kinh có thể nhận thấy quy hoạch đô thị trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn trước những năm 1970, giai đoạn 1970-1990 và giai đoạn từ đó đến nay.

Trong giai đoạn 1, chế độ phân phối nhà ở được thực hiện theo hình thức bao cấp hoàn toàn. Nhà nước phân nhà cho cán bộ viên chức, tập thể phân nhà cho các thành viên.

Trong giai đoạn 2 mở rộng thành phố nhiều khu nhà chung cư được xây dựng, ngoài chế độ phân phối bao cấp, còn lại là các căn hộ được cho thuê trên cơ sở giá thuê được nhà nước thống nhất quy định, trong đó vẫn có sự bao cấp tùy theo cống hiến của người mua nhà.

Giai đoạn 3 mở rộng thành phố Bắc Kinh, nhiều khu nhà cao tầng được xây dựng về cơ bản đã thỏa mãn được nhu cầu nhà ở của người Bắc Kinh.

Điều đáng chú ý là Bắc Kinh chỉ cấp giấy phép xây dựng nhà ở trong thành phố cho các đơn vị xây theo quy hoạch. Do vậy, bộ mặt của Bắc Kinh sau mỗi lần mở rộng lại thêm khang trang, hiện đại, không có tình trạng lộn xộn với nhiều kiểu kiến trúc pha tạp phá vỡ tổng thể chung.

Trong nỗ lực kìm hãm giá nhà ở tăng, chính quyền Bắc Kinh đã áp dụng chính sách khống chế mức trần giá bán đối với gần 2/3 tổng số căn hộ mới để giúp người dân có cơ hội mua nhà. Cụ thể, 60% các lô đất mà chính quyền bán cho các công ty phát triển nhà ở tại Bắc Kinh để xây dựng các khu chung cư có đi kèm theo nhiều ràng buộc. Chẳng hạn, sau khi chung cư xây dựng xong, họ phải bán các căn hộ với giá không được cao hơn một mức giá nhất định nào đó và 70% số căn hộ trong một dự án phải có diện tích nhỏ hơn 90m². Khách mua các căn hộ giá rẻ này bị cấm bán lại cho người khác trong vòng 8 năm...

Nhờ chính sách này, hàng loạt chung cư giá rẻ mọc lên ở các khu vực ngoại ô Bắc Kinh với mức giá bán thấp hơn mặt bằng chung 20%. Tuy nhiên, nhiều khách hàng phàn nàn về chất lượng xây dựng ở các căn hộ này cũng như sự bất tiện khi họ chủ yếu phải dựa vào các phương tiện vận chuyển công cộng để đi lại.