Bánh trôi, bánh chay - “linh hồn” Tết Hàn thực

Thành Nhàn – Mỹ Linh| 07/04/2019 11:01

(NSHN) - Sớm nay, mùng 3-3 Âm lịch, những hàng bánh trôi, bánh chay trong những chợ nhỏ khắp phố phường Hà Nội thơm mát hương hoa bưởi quyện cùng bột nếp, đường phèn, mang nét đặc trưng của phong vị Tết Hàn thực.

Từ sớm nay, nhiều người Hà Nội vẫn kén những hàng bánh ngon nổi tiếng, dù xếp hàng chờ khá lâu mới đến lượt mình. Bánh được nặn và luộc ngay bên cạnh.


Đối với người Việt, Tết Hàn thực để lễ Phật và cúng gia tiên. Và, bánh trôi, bánh chay là "linh hồn" của Tết Hàn thực. Nguyên liệu phải chuẩn bị trước đó nhiều ngày. Các bà nội trợ vẫn dạy nhau cách làm bánh trôi, bánh chay ngon từ gạo nếp cái hoa vàng và pha theo tỷ lệ cứ 8 hoặc 9 phần nếp với 2 hoặc 1 phần gạo tẻ. Đường làm nhân bánh trôi ưng ý nhất là đường phên Dương Liễu, Cát Quế (Hoài Đức). Đó là những miếng đường đỏ thắm, rắn đanh và giòn, hương thơm mát.

Anh Lý Việt Anh (Văn Miếu, Đống Đa, Hà Nội), dù còn trẻ nhưng do say mê với các món bánh truyền thống nên đã dày công tìm hiểu và học hỏi. "Bánh trôi, bánh chay tưởng dễ mà không dễ bởi đó là cả một sự tinh tế, cầu kỳ trong khâu chuẩn bị nguyên liệu và sự tỉ mỉ trong từng khâu làm bánh. Người Hà Nội tinh tế, thức bánh gì cũng phải đặt tiêu chí thơm đặc trưng lên hàng đầu" - anh Việt Anh chia sẻ.

Đặc trưng của bánh trôi, bánh chay là mùi thơm mát của hoa bưởi. Ngay từ đầu tháng 2, khi tiết trời bắt đầu nắng ấm, hoa bưởi nở rộ, các bà nội trợ khi ủ hoa để cất nước cho mùa bánh Trung Thu thì đã tranh thủ nhặt ít cánh hoa bưởi sạch, hong phơi cho se lại dùng ướp gạo làm bánh, còn cánh hoa khô hẳn thì để ướp bột sắn...

Những đĩa, bát bánh trôi và chay truyền thống phải thoang thoảng hương hoa bưởi và đạt nhiều yếu tố khác về hình thức.


Cánh hoa bưởi đem rải đều với gạo nếp cái hoa vàng, sau đó cho vào trong túi giấy để không bị hấp hơi... Túi gạo ướp hoa để một tuần hoặc lâu hơn (tùy vào thời tiết) là đủ để gạo hút hương hoa sâu tận lõi, khi xay bột bánh sẽ vô cùng thơm mát.

 Anh Việt Anh nêu những tiêu chuẩn để bánh trôi, bánh chay "ngon đúng điệu" thì bánh trôi phải "đứng", ráo đường, dẻo giòn. Các viên bánh dù xếp sát nhau cũng không bị dính. Bánh để sau nửa ngày hay lâu hơn mà các viên bánh vẫn không bị xệ, dính sát vào nhau là đạt. Bánh chay thì đầu tiên là vị ngọt mát, viên bánh mềm, bùi béo, thơm sâu mùi vừng dừa, thơm mát mùi hoa bưởi.



Những phụ nữ thời đại "4.0" ngoài sự đảm đang, khéo léo thừa hưởng từ các thế hệ trước đã sáng tạo "phiên bản" bánh trôi hiện đại. Ảnh: FB Nguyễn Thủy


Trên các nhóm, các diễn đàn của mạng xã hội, từ vài ngày nay đã tràn ngập hình ảnh những đĩa bánh đẹp mắt của những người phụ nữ đảm chia sẻ.  

Bánh trôi "ngũ sắc" với màu bột nhuộm từ những nguyên liệu tự nhiên được nhiều bà mẹ bày cho con cách làm. Ảnh: FB Phuongthao Pham


Không đơn thuần là những loại bánh quen thuộc trong Tết Hàn thực, bánh trôi, bánh chay còn là nét văn hóa, đặc trưng của người Việt dâng lễ Phật và tổ tiên cầu mong sự an lành.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Bánh trôi, bánh chay - “linh hồn” Tết Hàn thực