Chuyện thoát nghèo ở An Phú

Làm giàu từ những đàn dê

Đường về xã An Phú tuy xa xôi hơn so với các địa phương khác của Hà Nội nhưng những tháng cuối năm lại khá nhộn nhịp bởi có nhiều thương lái tìm đến thu mua nông sản. Đây cũng chính là thời điểm các chủ trang trại ở An Phú tất bật với vụ thu hoạch cá, lợn, gà, dê... Giới thương lái đánh giá, dê núi thương phẩm ở An Phú đang được giá sau nhiều năm thí điểm nuôi trên vùng đất đá vôi. Đó là hiệu quả tích cực của mô hình nuôi dê tận dụng diện tích tự nhiên của An Phú, không những giúp bà con thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu. Ông Nguyễn Văn Hiển, Bí thư Đảng ủy xã An Phú cho biết, hiện tại nhà nào nhiều thì nuôi 50 - 70 con, ít thì nuôi vài ba con. Tính ra nuôi dê lãi hơn nhiều so với nuôi bò, lợn, gà lại nhanh thu hồi vốn, không sợ ế hàng. Những năm gần đây, cơ sở hạ tầng của xã được đầu tư tương đối hoàn thiện, tạo điều kiện thuận lợi để bà con phát triển sản xuất kinh doanh, trong đó có chăn nuôi dê, bò. Từ năm 2017, xã An Phú đã thoát khỏi diện xã dân tộc, miền núi đặc biệt khó khăn.

An Phú có diện tích hơn 2.200ha, bằng 1/10 diện tích toàn huyện Mỹ Đức, trong đó có 560ha rừng thuộc vùng đệm của rừng đặc dụng Hương Sơn và 800ha rừng trồng trên những dãy núi đá vôi, rất thuận tiện cho việc chăn nuôi dê núi. Cả xã hiện có 70 hộ nuôi dê với tổng đàn khoảng 1.283 con, cho hiệu quả kinh tế cao, tập trung ở 2 thôn Thanh Hà và Đồng Chiêm. Theo lời giới thiệu của lãnh đạo xã, chúng tôi có mặt tại trang trại của anh Lê Văn Tiến - Trưởng thôn Thanh Hà. Nằm sâu trong núi, trang trại của chàng trai thế hệ 8x này đang được đánh giá là điển hình kinh tế của vùng đồng bào dân tộc miền núi Mỹ Đức. Trang trại của anh Tiến hiện có đàn dê 70 con và 5.000 con gà, 200 con vịt đẻ, cùng hàng chục con bò, trâu và ao cá..., mỗi năm cho thu nhập hàng trăm triệu đồng.

Điều đặc biệt ở người trưởng thôn trẻ là không giấu kinh nghiệm làm giàu. Bất cứ người dân nào trong thôn, trong xã ngỏ ý muốn học hỏi kinh nghiệm chăn nuôi là anh Tiến sẵn sàng chia sẻ. Anh Tiến cho biết, dê là loài sinh sản nhanh, dê cái 2 năm đẻ 3 lứa, mỗi lứa 2 - 3 con nên người nuôi có điều kiện nhân đàn nhanh. Nuôi dê ở An Phú thuận lợi do có những dãy núi đá là môi trường cho dê tự leo trèo kiếm ăn. So với vật nuôi khác, nuôi dê hiệu quả hơn bởi không tốn công chăm sóc, chi phí thấp. Vào mùa đông, cây lá ít, gia đình anh cho dê ăn thêm cám, uống nước ấm và cho thêm chút muối để dê nhớ đường về. Không chỉ cung cấp dê thịt mà hiện nay anh Tiến còn bán dê giống và sẵn sàng giúp đỡ các hộ trong thôn về kỹ thuật, cách chăm sóc đàn dê.

Ở xã miền núi An Phú, nguồn thức ăn từ lá cây tự nhiên dễ kiếm, người nuôi hoặc cắt về cho dê ăn hoặc nuôi chăn thả, thi thoảng bổ sung thêm ngũ cốc để tăng nhanh trọng lượng cho dê. Một số gia đình áp dụng hình thức nuôi nhốt, bán chăn thả cũng đem lại lợi nhuận cao. Không những người trẻ mà người cao tuổi cũng có hứng thú với loại vật nuôi này. Theo Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Văn Hiển, nhờ các mô hình nông nghiệp cho hiệu quả kinh tế cao mà đến hết năm 2017 xã đã đạt 15/19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm.

Ngoài các mô hình chăn nuôi dê, UBND xã cũng hỗ trợ cho 13 con bò giống cho 13 hộ nghèo ở 13 thôn. Ngoài ra, mô hình nuôi bò của Trạm Khuyến nông huyện Mỹ Đức với hơn 30 con bò sinh sản cũng giúp cho các hộ nghèo, cận nghèo phát triển kinh tế, từng bước ổn định cuộc sống. Bên cạnh đó, xã An Phú cũng hỗ trợ người dân tiếp nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội Mỹ Đức để bà con mua con giống, vật tư nông nghiệp phát triển kinh tế. Riêng với mô hình nuôi dê, trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị nhân rộng mô hình này thông qua hỗ trợ vốn mua con giống và tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi cho hộ sản xuất, giúp bà con yên tâm phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng đời sống.

Đòn bẩy từ chính sách

An Phú là xã nghèo của huyện Mỹ Đức, trước đây thuộc diện xã vùng dân tộc miền núi đặc biệt khó khăn của thành phố Hà Nội. Đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn chiếm khoảng 68% dân số, chủ yếu là người Mường, có 46% số hộ trong toàn xã theo đạo Thiên chúa. Trước đây, cuộc sống của người dân An Phú gặp rất nhiều khó khăn do địa hình đồi núi phức tạp, điều kiện cơ sở hạ tầng kém. Nhờ sự quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của các cấp, ngành của Thành phố cùng với sự cần cù, chịu khó và ý chí vươn lên thoát nghèo của người dân, đời sống kinh tế - xã hội ở An Phú đã dần dần khởi sắc.

Để có được những đổi thay đó không thể không kể đến nhiều chương trình dự án đã được đầu tư, đặc biệt là các chính sách về dân tộc, miền núi được quan tâm triển khai, thực hiện như: Quyết định 102/QĐ-TTg của Chính phủ về hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn. Từ năm 2015 đến năm 2018, Thành phố đã thực hiện chi trả theo Quyết định 102/QĐ-TTg cho 1.893 lượt hộ/7.519 lượt người với tổng kinh phí là 1.418.450.000 đồng. Bên cạnh đó, các chương trình, chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở An Phú được triển khai kịp thời, bao gồm hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở; chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm từ năm 2015 - 2018 đã mở các lớp đào tạo nghề cho hơn 800 học viên trình độ sơ cấp nghề, 180 học viên nhân cấy nghề đạt tỷ lệ 17,6% so với độ tuổi lao động, bình quân mỗi năm giải quyết trên 300 lao động có việc làm mới; chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập cho học sinh, sinh viên; hỗ trợ cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, cán bộ y tế công tác tại vùng đặc biệt khó khăn...

Trong chuyến đi cùng đoàn giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số, miền núi thành phố Hà Nội giai đoạn 2012 - 2018, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Bùi Huyền Mai ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực vào cuộc của các cấp, các ngành, đặc biệt là sự quyết liệt của huyện Mỹ Đức trong giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số, miền núi thành phố Hà Nội giai đoạn 2012 - 2018. Kết quả rõ nét là tại xã An Phú, đời sống của đồng bào dân tộc có nhiều khởi sắc, nhất là khi thực hiện chuẩn nghèo đa chiều.

Nhờ đòn bẩy từ chính sách, bà con các dân tộc ở An Phú hiện nay đã yên tâm sản xuất 2 vụ lúa, năng suất cao. Những xứ đồng úng trũng, bà con đã cấy 1 vụ lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi lợn, gia súc, gia cầm, nhiều hộ đã mạnh dạn chuyển từ cấy lúa sang trồng sen... Cơ cấu cây trồng, vật nuôi có chuyển biến rõ nét, có nhiều mô hình phát triển sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, như mô hình trồng sen kết hợp với nuôi trồng thủy sản phát triển du lịch, chăn nuôi dê. Những rừng keo đến tuổi thu hoạch bạt ngàn trên các triền núi, cùng với những trang trại, nông trại nuôi trồng thủy sản kết hợp chăn nuôi dưới chân núi thực sự đã góp phần xóa đói giảm nghèo, làm giàu cho nhiều hộ, góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn miền núi ở Mỹ Đức.