Văn hóa... tiệc đứng

Tiệc đứng hay tiệc buffet ngày nay trở nên phổ biến. Ưu điểm của hình thức này rất nhiều, chẳng hạn người ăn tự phục vụ, tự lấy đồ được nhà hàng bày sẵn, tự chọn món mình thích, ăn bao nhiêu cũng được, mà có thể đi lại, đứng ngồi tùy ý. Phong cách tự do, thoải mái ấy phù hợp với mọi lứa tuổi từ già đến trẻ, thực đơn đa dạng, đủ sở thích của thực khách.

Ấy nhưng kiểu tiệc này tại nhiều nơi ở ta có lắm chuyện đáng buồn. Dẫn người bạn đến từ nơi "khai sinh" hình thức này (Pháp) đi ăn buffet ở một khách sạn ngay trung tâm Thủ đô, cậu bạn đã "mắt tròn, mắt dẹt" khi thấy một nhóm người thi nhau lấy món tôm nướng nóng hổi nhân viên phục vụ vừa đưa đến lên đĩa, hết lượt này lại mải miết chạy đi lấy lượt khác, chen nhau không khác gì ngoài chợ. Có lúc thấy cậu cau mày khi đi qua một bàn đầy những đĩa thức ăn, mà chỉ có 2 đứa trẻ đang ngồi, có lẽ người lớn còn đang lấy thêm. Có lúc cậu kín đáo ra nhắc nhân viên phục vụ nhanh dọn thức ăn của người lấy vô tình làm rơi xuống lối đi. Và anh chàng ấy không thể không phàn nàn khi nhiều thực khách đứng lên rồi mà trên bàn thừa quá nhiều thức ăn. Đấy là những tình huống vẫn thường gặp trong khi đi ăn buffet ở ta.

Ăn tiệc đứng rõ là cũng phải có văn hóa, mà không biết đương nhiên phải học. Những nguyên tắc tối thiểu trong ăn buffet có lẽ cũng dễ thôi, là xếp hàng đợi đến lượt, lấy thức ăn vừa đủ, không lấy nhiều một món, khi mang thức ăn về bàn cần cẩn thận, ăn chậm rãi, biết dừng đúng lúc…

Thống kê sơ bộ của giới nghiên cứu thì hơn 1/3 sản lượng lương thực trên khắp hành tinh đã bị bỏ phí, trong khi mỗi đêm có đến hơn 800 triệu người đi ngủ với cái bụng rỗng. Lãng phí thức ăn trong những bữa tiệc đứng ở ta tuy chỉ là một phần nhỏ, nhưng có lẽ cũng đáng để suy nghĩ ở nhiều góc độ, từ văn hóa, xã hội, kinh tế, tài nguyên môi trường đến cả đạo đức.

Gần đây trên mạng xã hội có chiến dịch "Ăn hết rồi" nằm trong dự án có chủ đề "Ngưng lãng phí thức ăn" được thực hiện tại Việt Nam, khuyến khích thực khách ăn hết phần ăn của mình sau đó đăng tải hình ảnh lên facebook đã nhận được sự hưởng ứng của hàng nghìn bạn trẻ, trong đó có nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Hành động nhỏ ấy nếu được nhân rộng, ít nhiều tạo sự văn minh trong xã hội, tạo thiện cảm trong mắt người nước ngoài và phần nào còn có thể góp vào quỹ bữa ăn cho trẻ em nghèo.