Nồng nàn hương thị mùa thu

(NSHN) - Trong miền ký ức của nhiều người, quả thị chín thực sự là hương sắc mùa thu cổ tích của mình.

Mùa thị chín bắt đầu vào khoảng cuối tháng Sáu, đầu tháng Bảy âm lịch. Mùi thơm của loại quả này sao mà quyến rũ. Nó đánh thức cả mùa thu sang, làm dịu mát cả đất trời.

Thị ra hoa vào mùa xuân, cánh hoa nhỏ, có màu vàng xanh chẳng ai để ý. Quả thị hình như cũng ẩn mình một nơi nào đó. Chỉ đến khi mùa thị chín, hương thơm của nó mới lộ ra, chẳng trốn vào đâu được nữa. Dường như chưa thấy có loại quả nào mùi hương lại đặc biệt như thị. Không thơm “lộ liễu” như mùi mít hay sầu riêng, thị có một mùi hương dìu dịu. Mùi thơm của nó bay xa, thơm sâu khiến người ta ngây ngất, dễ chịu. Hương thơm ấy cứ quấn quýt mãi không thôi, ngửi xa chưa đủ, người ta đưa tận lên mũi hà hít cho đẫy đà, no nê.

Sáng nay bên hàng thị đầu mùa, các bà, các cô vây quanh mẹt thị. Họ mua thị về không phải để ăn mà cốt để ngửi, để lắng nghe được cái dư vị của thu chan hòa trong hương thơm của cây trái từ khi mới giao mùa.

Nhìn rổ thị lại thấy cả một bầu trời tuổi thơ ùa về …

Loại quả thơm lừng này có sức mê hoặc đặc biệt. Phải chăng nó là nơi ẩn nấp cuối cùng của cuộc đời cô Tấm trong câu chuyện cổ tích của bà, của mẹ? Ngày ấy, bé gái nào cũng luôn ao ước có được món quà này. Nếu hằng ngày, bà và mẹ đi chợ về chỉ chầu chực mấy món quà như bánh rán, bỏng ngô... thì đến mùa thu đã háo hức đón mẹ từ đầu ngõ và chỉ mong sao được tặng một quả thị to, vàng ươm, tỏa hương thơm phức.

Thế rồi mấy chị em lại cặm cụi tìm dây cắt cắt đan đan lấy một cái giỏ (rọ). Thị to thì đan giỏ to, thị nhỏ thì làm giỏ nhỏ. Những giỏ thị có mắt hình quả trám như mắt lưới. Đan xong thì bỏ thị vào. Cầm cái giỏ thị trên tay, lúc lắc quả thị, đứa nào cũng thích, cũng vui rồi xách đi vòng quanh xóm. Thỉnh thoảng đưa lên mũi, áp vào làn da mịn màng của quả hít hà hương thơm ngọt ngào và nâng niu một cách say mê… Tối về cẩn thận treo giỏ thị lên đầu giường, hương thơm của thị tỏa ra hòa vào không khí câu chuyện cổ tích Tấm Cám, rồi đi cả vào trong giấc ngủ. Trong mơ còn thấy cô Tấm từ quả thị bước ra, têm những miếng trầu cánh phượng…

Cũng có người chẳng cầu kỳ đan túi, đan giỏ mà chỉ mang quả thị đặt ở một góc nào đó trong phòng, trên bàn, gần giường ngủ. Rồi cứ thế để cho hương thơm của quả thị tỏa ra khắp không gian. Quả thị càng chín thì hương thơm càng nồng. Đó là cái cách mà người ta "chơi thị". Cứ thế, hương thơm này đi qua tuổi thơ của rất nhiều thế hệ.

Bây giờ, thị không còn nhiều. Trẻ con cũng chẳng mấy ai chơi thị nữa. Chỉ có các bà, các cô hoài niệm, thỉnh thoảng nhớ mua thị về thắp hương hoặc để trong nhà cho thơm, cũng như một cách để nhớ đến hương sắc tuổi thơ của mình.