Nghề làm thuốc ở làng cổ Ninh Hiệp

Ít ai biết rằng, từ xa xưa làng Nành đã là nơi cung cấp dược liệu sống chủ yếu cho phố đông nam dược Lãn Ông ở kinh thành Thăng Long. Thậm chí trong quá trình buôn bán rất nhiều người gốc làng Nành đã ở lại kinh đô lập nghiệp, sinh sống. Dân làng cũng tự hào rằng ngôi làng xưa kia có nhiều danh y nổi tiếng bốc thuốc, chữa bệnh giỏi, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến hai ngự y được vua tin tưởng vời vào cung chữa bệnh thường xuyên, đó là Chánh ngự y Nguyễn Tán và Phó ngự y Nguyễn Khắc Hoạt. Kế thừa nghề truyền thống của cha ông, người dân Ninh Hiệp ngày nay có thể vừa sơ chế thuốc, vừa bốc thuốc cho người bệnh.

Xưa kia, nguồn dược liệu được dân làng khai thác chủ yếu tại rừng báng thuộc phủ Đông Ngàn (nay thuộc huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh). Đây vừa là nơi gieo trồng vừa là nơi người dân khai thác cây thuốc để đem bán khắp nơi. Nhưng với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, từ lâu khu rừng báng đã không còn. Người dân Ninh Hiệp phải tìm đến những vùng dược liệu xa hơn để mua về sơ chế, bào chế, gia công và buôn bán, trao đổi. Không những vậy, nhiều hộ dân trong làng vẫn kế thừa nghề truyền thống của gia đình, tiếp tục tìm tòi, học hỏi để trực tiếp khám chữa bệnh cho người bệnh đến từ các tỉnh, thành trong cả nước.

Mỗi buổi sáng, khu chợ trong làng lại nhộn nhịp người và phương tiện trung chuyển các bao dược liệu lớn lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm ki lô gam. Nhiều người cho rằng Ninh Hiệp ngày nay là chợ kinh doanh dược liệu, nơi trung chuyển thuốc Đông y lớn nhất miền Bắc.

Theo quy luật phát triển, nghề thuốc cổ truyền ở Ninh Hiệp từng có lúc rơi vào quên lãng, mai một trong suốt thời gian dài bởi người dân chuyển sang kinh doanh các mặt hàng khác cho lợi nhuận cao hơn, nhanh hơn. Nhưng từ năm 1990, khi Chi hội Đông y xã Ninh Hiệp được thành lập thì nghề làm thuốc của làng ngày càng phát triển. Đến năm 2009, Ninh Hiệp được UBND thành phố Hà Nội công nhận là “Làng nghề truyền thống thuốc nam, thuốc bắc” và là một trong những làng nghề tiêu biểu của Thủ đô.